Czas Przeszły Dokonany
- Das Perfekt -
użycie Partizip II
w Języku Nimieckim
Czas przeszły Perfekt, jest drugim czasem przeszłym w języku niemieckim, jest on używany w rozmowach, pytaniach, odpowiedziach, używamy go wszędzie tam, kiedy mówimy o czynnościach przeszłych dokonanych. Perfekt jest czasem złożonym. Składa się on z czasownika ,,haben” (mieć), lub ,,sein (być)” odmienionego w czasie teraźniejszym (Präsens) i imiesłowu biernego Partizip II danego czasownika, który występuje w formie nieodmienionej.
Das Perfekt, jest niemieckim czasem teraźniejszym dokonanym .
Używany jest w kontekście niedalekiej przeszłości, a skutki wykonywanej czynności, która skończyła się właśnie skończyła są widoczne do chwili obecnej.
Ze względu, że w zasadzie czas ten odnosi się do przeszłości, a nie teraźniejszości.
Należy jednak zaznaczyć, że mając na myśli czas przeszły dokonany nie należy go jednocześnie mylić z czasem tzw. zaprzeszłym który jest czasem służącym do mówienia o czynnościach które wydarzyły się w przeszłości przed innymi czynnościami mającymi miejsce w przeszłości (z tąd nazwa zaprzeszły) i jednocześnie nie mającymi związku z teraźniejszością i chwilą obecną.
Omawaiany czas Das Perfekt taki związek nie jako posiada - na osi czasu moglibyśmy go umieścić gdzieś pomiędzy przeszłością a teraźniejszością.
czasownik “haben” oznacza “mieć”. Jednak w przypadku czasu przeszłego Perfekt czasownik “haben” wcale nie oznacza “mieć”. Stanowi on tylko część czasu przeszłego, nie tłumaczy się go i NIC ON NIE OZNACZA, ale musi tam być. Czasami, zamiast “haben” używa się odmienionego czasownika “sein = być”, wtedy czasownik “sein” wcale nie oznacza “być” tylko jest po prostu częścią czasu przeszłego i NIC NIE OZNACZA, po prostu się go nie tłumaczy, ale musi tam być.Odmienione “haben” lub “sein” przykleja się do wszystkich czasowników w Perfekcie, niezależnie od tego czy są to czasowniki odmieniające się grzecznie czy też kapryśnie.
Kiedy zamiast “haben” wpycha się “sein”?
Generalnie w Perfekcie najczęściej mamy do czynienia z “haben“. Warto jednak wiedzieć, kiedy “sein” wpycha swoje cztery litery. Dzieje się tak, gdy w czasie przeszłym chcemy zapisać czasowniki oznaczające zmianę stanu (np. umrzeć, urodzić się, obudzić się, zasnąć) bądź czasowniki związane z ruchem/przemieszczaniem się (jechać, latać, pływać, chodzić itp). a także w przypadku czasu przeszłego odnoszącego się do czasowników: sein (być), bleiben (zostać/pozostać) i jeszcze paru innych. Czasami czasowniki, które łączą się z “sein“, mogą łączyć się również z “haben“. Przykłady takie będę omawiać w przyszłości.
Haben i sein. Gdzie to postawić?
Odmienione “haben” (lub “sein“) zajmuje “święte” drugie miejsce czasownika w zdaniu (kiedy piszę “w zdaniu” mam na myśli przede wszystkim główne zdanie oznajmujące), natomiast “geklaut“, “gemacht” zajmują ostatnie miejsce w zdaniu. Forma: “geklaut“, “gemacht” nosi nazwę Partizip Perfekt (Partizip II) i jest to imiesłów czasu przeszłego.
Czasowniki posiłkowe odmieniamy tylko w czasie teraźniejszym
W języku niemieckim występują trzy czasowniki posiłkowe:
Czasowniki posiłkowe haben (mieć) i sein (być) nie odmieniają się przez osoby według konkretnego schematu, lecz mają własną odmianę i trzeba ją zapamiętać. Wygląda ona następująco:
te dwa stosowane są do tworzenia złożonych czasów przeszłych oraz niektórych form właściwego trybu łączącego (Konjunktiv).
haben = mieć
sein = być
|
haben (mieć) |
|
sein (być) |
Ich |
habe |
Ich |
bin |
Du |
hast |
Du |
bist |
Er,sie,es |
hat |
Er,sie,es |
ist |
Wir |
haben |
Wir |
sind |
Ihr |
habt |
Ihr |
seid |
Sie |
haben |
Sie |
sind |
czasowniki posiłkowe jak sama nazwa wskazuje pomagają konstruować niektóre czasy gramatyczne
Jak się tworzy Perfekt
Wiele niemieckich czasowników , pozwalają tworzyć czas przeszły Perfekt w sposób, który nie wymaga specjalnego wysilania naszych przepracowanych szarych komórek. Niestety istnieje także spora grupka (ponad 100 – takich najważniejszych!) irytujących czasowników kapryśnych, które nie tworzą czasu przeszłego tak łatwo i przewidywalnie.
Każdy czasownik niemiecki składa się
z tematu i z końcówki
polskie (ć) = niemieckie (en) rzadko (n)
Bierzemy czasownik w czasie teraźniejszym, np. “klauen“, obcinamy końcówkę “-en“, pozostaje “klau“, z przodu dodajemy “ge“, z tyłu “-t“. Powstaje “geklaut“. Następnie odmieniamy czasownik “haben” przez osoby i powstaje czas przeszły Perfekt.
1. klauen
2. - en
3. = klau
4. ge + klau + t = geklaut
ich habe geklaut = ja ukradłam/ukradłem
du hast geklaut = ty ukradłaś/ukradłeś
er hat geklaut = on ukradł
sie hat geklaut = ona ukradła
es hat geklaut = ono ukradło
wir haben geklaut = my ukradliśmy
ihr habt geklaut = wy ukradliście
sie haben geklaut = oni ukradli / one ukradły
Sie haben geklaut = Pan ukradł/
Pani ukradła/Państwo ukradli
machen = robić/zrobić
ich habe gemacht = ja zrobiłem/zrobiłam
du hast gemacht = ty zrobiłeś/zrobiłaś
er hat gemacht = on zrobił
sie hat gemacht = ona zrobiła
es hat gemacht= ono zrobiło
wir haben gemacht = my zrobiliśmy
ihr habt gemacht = wy zrobiliście
sie haben gemacht = oni zrobili/one zrobiły
Sie haben gemacht =
Pan zrobił/Pani zrobiła/ Państwo zrobili
http://reduction-image.com/mpeg-creation2/temp/0i0beron9hdoqfcav72g4gclo6/indexweb.htm
http://youtu.be/zCbjIFFL9M4
|