|
|
|
Alfabet niemiecki
a b c d e f
g h i jk l m n
o p q r s t
u v w x y z
ä ö ü
,,,,,,,
|
|
 |
 
Istnieje grupa czasowników, która tworzy Perfekt z czasownikami posiłkowymi zarówno haben, jak i sein w zależności od tego, czy dany czasownik wymaga dopełnienia w bierniku.
Czasowniki z dopełnieniem w bierniku wymagają czasownika posiłkowego haben:
Das Kind hat das Glas zerbrochen. (Dziecko rozbiło szklankę.)
Die Sonne hat den Schnee geschmolzen. (Słońce stopiło śnieg.)
Du hast mich erschreckt. (Wystraszyłeś mnie.)
Czasowniki bez dopełnienia w bierniku wymagają czasownika posiłkowego sein:
Das Glas ist zerbrochen. (Szklanka rozbiła się.)
Der Schnee ist geschmolzen. (Śnieg stopił się.)
Ich bin vor dir erschrocken. (Wystraszyłem się ciebie
|
Komm her zu mir = chodź tu do mnie
Geh weg von mir = odejdź ode mnie
verdanken = zawdzięczamy
bedanke = podziękowa
danke = dziękuję
Przyrostek -lein używamy przy rzeczownikach kończących się na -ch, -g, -nd ,
das Kindlein, dzieciątko ; das Büchlein książeczka |
przyrostka używamy -chen, który może pełnić funkcję: zmniejszającą ale tylko zmieniamy w taki sposób same rzeczowniki, czasownika to nie dotyczy
das Häuschen – domeczek, das Lampchen – lampeczka ;das Händchen - rączka |
CZASOWNIKI MODALNE
Die Modalverben
Czasowniki modalne to czasowniki posiłkowe, które określają sposób realizacji określonych czynności: chęć, konieczność, możliwość, obowiązek, pozwolenie. W zdaniu łączą się przeważnie z bezokolicznikiem innego czasownika, który stoi zawsze na końcu zdania lub mogą w zdaniu wystąpić samodzielnie (bezokolicznik jest domyślny).'
czyli bezokolicznikiem jest czasownik który mówi o wykonywanej czynności np machen , putzen i posiada końcówkę en = ć
Zwróć uwagę na konstrukcje tzn. na formę czasowników modalnych
oraz
na bezokolicznik stojący na końcu.
- Ich muss mich beeilen.
- Du darfst nicht allein ins Kino gehen.
- Wir sollen den Text für Montag lesen.
- Er kann mir nicht helfen.
- Ich mag keine Milch.
- Ihr wollt eine neue Wohnung kaufen
|
czasowniki modalne:
Die Fehlerjäger - niemieckie czasowniki modalne
jak złożyć zdanie pytające:????
Podstawiamy pytanie + odpowiedni czas + odpowiednią osobę + (2 czasownik) = pytanie????
Zdanie pytające zaczynające się od czasownika modalnego:
Darf man hier parken? (Czy wolno tu parkować?) |
dürfen = POZWOLENIE
mogę tu palić? |
czasownik posiłkowy Haben
dürfen
czasownik darf, durfte, hat gedurft (dürfen) mieć pozwolenie, mieć prawo, wolno, móc, być uprawnionym, potrzebować, śmieć, przypuszczalnie stać się;sie darf wolno jej; darf ich bitten? czy mogę prosić?; wie durfte er das tun! jak śmiał to uczynić! |
Person
OSOBY |
Präsens
czas
teraźniejszy |
Präteritum
(czas przeszły
niedokonany)
|
Perfekt
czas przeszły
dokonany |
Futur I
czas przyszły
|
ja = ich
(mich)=się |
...darf
pozwalam (mogę) |
|
...habe... gedurft
pozwoliłam
|
...werde... dürfen
pozwolę
|
ty = du
(dich)=się |
...darfst
pozwalasz (możesz) |
|
...hast... gedurft
pozwoliłeś.
|
...wirst... dürfen
pozwolisz
|
on = er
(sich)=się |
...darf
pozwala |
|
...hat... gedurft
pozwoli.
|
...wird... dürfen
pozwoli
|
ona = sie
(sich)=się |
...darf
pozwala |
|
...hat... gedurft
pozwoliła.
|
...wird... dürfen
pozwoli
|
ono = es
(sich)=się |
...darf
pozwala |
|
...hat... gedurft
pozwaliło. |
...wird... dürfen
pozwoli
|
my = wir
(uns)=się |
...dürfen
pozwalamy |
|
...haben... gedurft
pozwoliliśmy.
|
...werden... dürfen
pozwolimy
|
wy = ihr
(euch)=się |
...dürft
pozwalacie |
|
...habt... gedurft
pozwoliliście.
|
...werdet... dürfen
pozwolicie
|
oni = sie
(sich)=się |
...dürfen
pozwalają |
|
...haben... gedurft
pozwolili.
|
...werden... dürfen
pozwalają
|
one = sie
(sich)=się |
...dürfen
pozwolą |
|
...haben... gedurft
pozwoliły.
|
...werden... dürfen
pozwolą
|
państwo= sie
(sich)=się |
...dürfen
pozwolają |
|
...haben... gedurft
pozwolili.
|
...werden... dürfen
pozwolą
|
Za pomocą czasownika dürfen możemy wyrażać:
• pozwolenie
• zakaz
• prośbę
• propozycję
• pozwolenie Ich darf
|
mogę |
| . rezygnacja Ich darf nicht |
nie mogę
|
| • prośbę Darf ich. |
czy mogę? |
| • pozwolenie Du darfst morgen in die Disko gehen. |
dzisiaj możesz iść na dyskotekę. |
. odmowa Nein, du darfst nicht in die Disko gehen
|
nie, nie możesz iść na dyskotekę
|
| • prośbę Darf ich etwas sagen? |
mogę coś powiedzieć? |
. prośba Darf ich hier rauchen?
|
mogę tu palić? |
| • zakaz Hier darf man nicht rauchen. |
tutaj nie wolno palić |
| • propozycję Darf ich Sie ins Café einladen? |
Mogę Panią zaprosić do Kawiarni? |
| ihr habt sprechen dürfen |
będziecie mówić |
ich hatte sprechen dürfen
|
będziesz mówić |
| ich habe nicht gedurft |
nie pozwoliłam |
Ich darf
|
(wolno mi) jak nasze polskie czy wolno/ czy mogę/ |
| Ich darf nicht |
(nie wolno mi)
|
können umieć /móc
mogę przyjść |
| können czasownik kann, konnte, hat gekonnt (können) móc, umieć, potrafić, znać; Deutsch können umieć po niemiecku, znać niemiecki; ich kann mich irren mogę się mylić; ich könnte ihr das nicht sagen nie mógłbym jej tego powiedzieć, nie śmiałbym jej tego powiedzieć |
 |
Person
OSOBY
|
Präsens
czas
teraźniejszy |
Perfekt
czas przeszły
dokonany |
Futur I
czas przyszły
|
wer= kto?
was= co? |
ja = ich
(mich)=się
|
...kann
mogę/umiem
|
...habe gekonnt
mogłam/umiałam
|
...werde können
będę mogła
|
wessen=czyja?
wo=gdzie? |
ty = du
(dich)=się
|
...kannst.
możesz
|
...hast gekonnt
mogłem
|
...wirst können
będziesz mógł
|
wann=kiedy?
woher=skąd? |
on = er
(sich)=się
|
...kann.
może
|
...hat gekonnt
mógł
|
...wird können
będzie mógł
|
wem=komu?
wen=kogo? |
ona = sie
(sich)=się
|
...kann.
może
|
...hat gekonnt
mogła.
|
...wird können
będzie mogła
|
warum=dlaczego?
wohin=dokąd? |
ono = es
(sich)=się
|
...kann.
może
|
...hat gekonnt
mogło
|
...wird können
będzie mogło
|
wie lange=jak długo?
wie viel=jak dużo? |
my = wir
(uns)=się
|
...können.
możemy
|
...haben gekonnt
mogliśmy
|
...werden können
my możemy
|
| wozu=po co? |
wy = ihr
(euch)=się
|
...könnt.
możecie
|
...habt gekonnt
mogliście
|
...werdet können
będziecie mogli
|
Zu welchem
zweck
=w jakim celu? |
oni = sie
(sich)=się
|
...können
mogą |
...haben gekonnt
mogli
|
...werden können
będą mogli
|
| |
one = sie
(sich)=się
|
...können
mogą
|
...haben gekonnt
mogły
|
...werden können
bedą mogły
|
|
państwo= sie
(sich)=się
|
...können
mogą |
...haben gekonnt
mogły
|
...werden können
będą państwo mogli
|
Za pomocą czasownika können możemy wyrażać:
• zdolności
• możliwość / okazję
• pozwolenie
• prośbę
• propozycję
Ich kann nicht Auto fahren
|
nie umiem jeździć autem |
können Sie mir bitte helfen?!
|
czy może Pani mi pomóc?
|
Du kannst mir nicht helfen.
|
Nie możesz mi pomóc
|
| Wir haben leider nicht kommen können. |
My niestety nie może przyjść. |
Wann können Sie anfangen?
|
Kiedy można zacząć? |
|
Ich kann schon
|
umiem już(umiem) |
Ich kann nicht
|
(nie umiem)
|
|
umiejêtność ; możliwość:
|
|
| können |
jak nasze polskie umię / mogę/ |
mögen = lubię
lubię to ciastko |
| mögen czasownik mag, mochte, hat gemocht lubić, chcieć; ich möchte... chciałbym... (tryb przypuszczający czasu Imperfekt) |
 |
Person
OSOBY
|
Präsens
czas
teraźniejszy |
Perfekt
czas przeszły
dokonany |
Futur I
czas przyszły
|
wer= kto?
was= co? |
ja = ich
(mich)=się
|
...mag
lubię
|
...habe gemocht
lubiłam
|
...werde mögen
polubię
|
wessen=czyja?
wo=gdzie? |
ty = du
(dich)=się
|
...magst
lubisz
|
...hast gemocht
lubiłeś
|
...wirst mögen
polubisz
|
wann=kiedy?
woher=skąd? |
on = er
(sich)=się
|
...mag
lubi
|
...hat gemocht
lubił
|
...wird mögen
polubi
|
wem=komu?
wen=kogo? |
ona = sie
(sich)=się
|
...mag
lubi
|
...hat gemocht
lubiła
|
...wird mögen
polubi
|
warum=dlaczego?
wohin=dokąd? |
ono = es
(sich)=się
|
...mag
lubi
|
...hat gemocht
lubiło
|
...wird mögen
polubi
|
wie lange=jak długo?
wie viel=jak dużo? |
my = wir
(uns)=się
|
...mögen
lubimy
|
...haben gemocht
lubiliśmy
|
...werden mögen
polubimy
|
| wozu=po co? |
wy = ihr
(euch)=się
|
...mögt
lubicie
|
...habt gemocht
lubiliście
|
...werdet mögen
polubicie
|
Zu welchem
zweck=w jakim celu? |
oni = sie
(sich)=się
|
...mögen
lubią
|
...haben gemocht
lubili
|
...werden mögen
polubią
|
| |
one = sie
(sich)=się
|
...mögen
lubią
|
...haben gemocht
lubiły
|
...werden mögen?
polubią ? |
 |
państwo= sie
(sich)=się
|
...mögen |
...haben gemocht
lubili
|
...werden mögen?
polubią?
|
upodobanie: - mögen = jak nasze polskie( lubię)
Za pomocą czasownika mögen możemy wyrażać:
• sympatię lub niechęć
• ochotę
• życzenie
• uprzejmość
|
Ich mag nicht Bucher(||) lesen.
|
Nie lubię czytać książki
|
Du magst nicht Mathe
|
Nie lubisz matematykę
|
|
Sie mag nicht am Computer spielen.
|
on nie lubi grać na komputerze
|
|
Ich mag
|
lubię
|
| Ich mag nicht |
(nie lubię)
|
| müssen czasownik muss, musste, hat gemusst (müssen) musieć, powinien; sie muss gleich kommen powinna zaraz przyjść; jemand muss es ihr gesagt haben ktoś musiał jej to powiedzieć, widocznie ktoś jej to powiedział |
 |
Person
OSOBY
|
Präsens
czas
teraźniejszy |
Perfekt
czas przeszły
dokonany |
Futur I
czas przyszły
|
wer= kto?
was= co? |
ja = ich
(mich)=się
|
...muss
muszę
|
...habe gemusst
musiałam
|
...werde müssen
muszę
|
wessen=czyja?
wo=gdzie? |
ty = du
(dich)=się
|
...musst
musisz
|
...hast gemusst
musiałeś
|
...wirst müssen
musisz
|
wann=kiedy?
woher=skąd? |
on = er
(sich)=się
|
...muss
musi
|
...hat gemusst
musiał
|
...wird müssen
musi
|
wem=komu?
wen=kogo? |
ona = sie
(sich)=się
|
...muss
musi
|
...hat gemusst
musiała
|
...wird müssen
musi
|
warum=dlaczego?
wohin=dokąd? |
ono = es
(sich)=się
|
...muss
musi
|
...hat gemusst
musiało
|
...wird müssen
musi
|
wie lange=jak długo?
wie viel=jak dużo? |
my = wir
(uns)=się
|
...müssen
musimy
|
...haben gemusst
musieliśmy
|
...werden müssen
musimy
|
| wozu=po co? |
wy = ihr
(euch)=się
|
...müsst
musicie
|
...habt gemusst
musieliście
|
...werdet müssen
musicie
|
Zu welchem
zweck=w jakim celu? |
oni = sie
(sich)=się
|
...müssen
muszą
|
...haben gemusst
musieli
|
...werden müssen
muszą
|
| |
one = sie
(sich)=się
|
...müssen
muszą
|
...haben gemusst
musiały
|
...werden müssen
muszą
|
 |
państwo= sie
(sich)=się
|
...müssen
państwo muszą
|
...haben gemusst
państwo musieli
|
...werden müssen
państwo muszą
|
Za pomocą czasownika müssen możemy wyrażać:
• zewnętrzny przymus
• konieczność
• wewnętrzne zobowiązanie / potrzebę
| Ich muss nicht meine Hausaufgaben machen. |
Nie muszę odrabiać lekcji
|
|
Ich muss
|
(muszę)
|
Ich muss nicht
|
(nie muszê)
|
sollen powinnam
powinnam pomóc |
sollen czasownik soll, sollte, hat gesollt (sollen) mieć obowiązek, mieć powinność, mieć obowi±zek moralny; du solltest aufpassen powinieneś uważać; du sollst nicht stehlen! nie kradnij!; hoch soll er leben! niech żyje!; er sollte aufpassen powinien uważać
|
 |
Person
OSOBY
|
Präsens
czas
teraźniejszy |
Perfekt
czas przeszły
dokonany |
Futur I
czas przyszły
|
wer= kto?
was= co? |
ja = ich
(mich)=się
|
...soll
powinnam
|
...habe gesollt
miałam obowiązek
|
...werde sollen
powinnam
|
wessen=czyja?
wo=gdzie? |
ty = du
(dich)=się
|
...sollst
powinieneś
|
...hast gesollt
miałeś obowiązek ?
|
...wirst sollen
powinieneś
|
wann=kiedy?
woher=skąd? |
on = er
(sich)=się
|
...soll
powinien
|
...hat gesollt
miał obowiązek
|
...wird sollen
powinien
|
wem=komu?
wen=kogo? |
ona = sie
(sich)=się
|
...soll
powinna
|
...hat gesollt
miała obowiązek
|
...wird sollen
powinna
|
warum=dlaczego?
wohin=dokąd? |
ono = es
(sich)=się
|
...soll
powinno
|
...hat gesollt
miał obowiązek
|
...wird sollen
powinno
|
wie lange=jak długo?
wie viel=jak dużo? |
my = wir
(uns)=się
|
...sollen
powinniśmy
|
...haben gesollt
mieliśmy obowiązek
|
...werden sollen
powinniśmy
|
| wozu=po co? |
wy = ihr
(euch)=się
|
...sollt
powinniście
|
...habt gesollt
mieli obowiązek
|
...werdet sollen
powinniście
|
Zu welchem
zweck=w jakim celu? |
oni = sie
(sich)=się
|
...sollen
powinni
|
...haben gesollt
mieli obowiązek
|
...werden sollen
powinni
|
| |
one = sie
(sich)=się
|
...sollen
powinny?
|
...haben gesollt
miały obowiązek
|
...werden sollen
powinny
|
 |
państwo= Sie
(sich)=się
|
... sollen
państwo powinni
|
...haben gesollt
mieli obowiązek
|
...werden sollen
powinni
|
Za pomocą czasownika sollen możemy wyrażać:
• nakaz, obowiązek moralny
• oczekiwania w stosunku do innych osób
• porady (tylko w trybie przypuszczającym Konjunktiv II)
• plany w odniesieniu do rzeczy
|
Ich soll
|
(powinienem)
|
| Ich soll nicht |
(nie powinienem)
|
 |
Person
OSOBY
|
Präsens
czas
teraźniejszy |
Perfekt
czas przeszły
dokonany |
Futur I
czas przyszły
|
| Frage |
|
|
|
|
wer= kto?
was= co? |
ja = ich
(mich)=się
|
...will
chcę
|
...habe gewollt
chciałam
|
...werde wollen
będę chciała
|
wessen=czyja?
wo=gdzie? |
ty = du
(dich)=się
|
...willst
chcesz
|
...hast gewollt
chcialeś |
...wirst wollen
masz zamiar chcieć
|
wann=kiedy?
woher=skąd? |
on = er
(sich)=się
|
...will
chce
|
...hat gewollt
chciał
|
...wird wollen
będzie chciał |
wem=komu?
wen=kogo? |
ona = sie
(sich)=się
|
...will
chce
|
...hat gewollt
chciała
|
...wird wollen
będzie chciała |
warum=dlaczego?
wohin=dokąd? |
ono = es
(sich)=się
|
...will
chce
|
...hat gewollt
chciało
|
...wird wollen
będzie chciało
|
wie lange=jak długo?
wie viel=jak dużo? |
my = wir
(uns)=się
|
...wollen
chcemy
|
...haben gewollt
chcieliśmy
|
...werden wollen
będziemy chcieli
|
| wozu=po co? |
wy = ihr
(euch)=się
|
...wollt
chcecie
|
...habt gewollt
chcieliście
|
...werdet wollen
będziecie chcieli
|
Zu welchem
zweck=w jakim celu? |
oni = sie
(sich)=się
|
...wollen
chcą
|
...haben gewollt
chcieli
|
...werden wollen
będą chcieli
|
| |
one = sie
(sich)=się
|
...wollen
chcą
|
...haben gewollt
chciały
|
...werden wollen
będą chcieli
|
 |
państwo= sie
(sich)=się
|
...wollen
chcą
|
...haben gewollt
chcieli
|
...werden wollen
chcemy |
Za pomocą czasownika wollen możemy wyrażać:
• życzenie, wolę
• plan, zamiar
| Ich will ins Kino gehen. |
chcę iść do kina
|
| Er will einen Spaziergang machen |
on chce spacerować
|
| Sie wollen Kuchen esse |
kobieta chce zjeść ciasto
|
| Ich wiil Schauspielerin werden. |
chcę być aktorką
|
|
Ich will
|
chcę
|
| Ich will nicht |
(nie chcę)
|
|
|
 |
|
|
|
|
|
|
|
Wer? stosujemy tylko do osób
Was? stosujemy Tylko do rzeczy
Jest to polski
Mianownik Kto? co?
Der (ten) Ein (jakiś)
Die (ta) Eine (jakaś)
Das (to) Ein (jakieś)
|
|
Wessen?
jest to polski
Dopełniacz Czyj? Czyja? Czyje? Kogo? Czemu?
Des ( tego) eines (jakiegoś)
Der (tej) einer (jakiejś)
Des (tego) eines (Jakiegoś)
końcówki es otrzymują tylko rzeczowniki M i N
Nominativ der Mann (mężczyzna)
Genitiv des Mannes (mężczyzny)
|
|
Wem?
Wo? (Gdzie leży książka) stan spoczynku
jest to polski
Celownik Komu? Czemu?
Dem (temu) einem (jakiemuś)
Der (tej) einer (jakiejś)
dem (temu) einem (jakiemuś)
plurar
den (jakieś) w l.mn. dodajemy do rzeczownika końcówkę n
|
|
Wen?
Wohin? (dokąd położyłeś- kładziesz książkę) stan ruchu
jest to polski
Biernik Kogo?
Ich liebe den Herr,
Den (tego) einen (jakiegoś)
Die (tą) eine (jakąś)
Das (To) ein (jakieś) |
|
|
 |
|
| |
|
|
