Dativ - Celownik w Języku Niemieckim

Dativ, czyli niemiecki celownik przypadków. W tym samouczku przyjżymy się natomiast bliżej Celownikowi - Dativ.

Dativ (celownik) odpowiada na pytania:

• Wem? - Komu? Czemu?

Rzeczowniki w Dativie mają następujące rodzajniki:

Uwaga! Rzeczowniki w liczbie mnogiej otrzymują dodatkowo końcówkę –n.

1. Dativ występuje po następujących czasownikach:

• gehören – należeć do
• helfen – pomagać
• gefallen – podobać się
• begegnen – spotykać
• danken – dziękować
• gratulieren - gratulować

poniżej kilka przykładów:

2. Dativ występuje również po czasownikach, które mogą połączyć się jednocześnie z biernikiem. Aby wiedzieć, jakiego przypadka użyć, należy zadać danej części zdania odpowiednie pytanie. Jeżeli możemy sformułować pytanie: wem? (komu, czemu) oznacza to, że rzeczownik będzie w celowniku. Np.:

3. Celownik występuje po następujących przyimkach:

• aus - z
• bei – u, przy, koło
• gegenüber - naprzeciw
• mit - z
• nach – po, do
• seit - od
• von – od,o, z
• zu - do

Heute komme ich um 15 Uhr aus der Schule. – Dzisiaj wychodzę o 15. ze szkoły.

Ich fahre mit meiner Freundin ans Meer. – Jadę z przyjaciółką nad morze.

Das ist der Brief von meiner Tante. – To jest list od mojej cioci.

Oto lista przyimków występujących z celownikiem (Dativ) wraz z przykładami użycia w zdaniu.

• ab - od (w odniesieniu do przyszłości)

• — Ab Montag gehe ich zur Schule. (Od poniedziałku chodzę do szkoły.)

• aus - z, ze środka, z zewnątrz

• — Jeden Tag muss ich um 7 Uhr aus dem Haus gehen. (Codziennie muszę wychodzić o 7 godzinie z domu.)
• — Ich komme ja schon! Ich nehme nur eine Kapuzenjacke aus dem Schrank. (Już idę! Tylko wezmę jakąś bluzę z kapturem z szafy.)
• — Ihre Oma kommt aus Deutschland. (Jej babcia pochodzi z Niemiec..)
• — Der Pullover ist aus Baumwolle. (Ten sweter jest z bawełny.)

• außer - oprócz

• — Außer dir sind alle da gewesen. (Byli wszyscy oprócz Ciebie.)

• bei - u, w, przy, koło

• — Als er studiert hat, hat er bei seinen Großeltern in Posen gewohnt. (Kiedy studiował, mieszkał u dziadków w Poznaniu.)
• — Bernau liegt bei Berlin. (Bernau leży pod Berlinem.)
• — Mein Vater arbeitet bei der Post.(Mój ojciec pracuje na poczcie.)

• entgegen - wbrew

• — Entgegen meiner Bitte ist Thomas in die Disco gegangen. (Wbrew mojej prośbie Tomek poszedł na dyskotekę.)

• gegenüber - naprzecieko, w porównaniu, wobec

• — Ich wohne gegenüber der Post. (Mieszkam naprzeciwko poczty.)

ACHTUNG! Przyimek gegenüber może stać przed lub za rzeczownikiem.

• — Ich wohne der Post gegenüber. (Mieszkam naprzeciwko poczty.)

ACHTUNG! Przyimek gegenüber stoi zawsze za zaimkiem osobowym.

• — Das wäre ihr gegenüber unfair. (To byłoby nie fair wobec niej.)

• Wyróżniamy następujące przyimki, które wymagają dopełnienia w celowniku:

  aus – z
  (ze środka / z wewnątrz) Nimm die Butter aus dem Kühlschrank!
  (z materiału) Die Bluse ist aus Seide.
  (z miasta / państwa) Wir kommen aus Polen.

  bei – u, obok, przy
  (u kogoś) Ich war bei meiner Freundin.
  (w bliższym otoczeniu) Potsdam liegt bei Berlin.
  (w miejscu pracy, podając nazwę firmy) Er arbeitet bei Opel.

  gegenüber – naprzeciwko (przyimek ten może występować przed lub po rzeczowniku, lecz zawsze po zaimku) Das Theater liegt der Post gegenüber.
  Sie sitzt mir gegenüber.

  mit – z
  (z kimś) Wir gehen mit unseren Bekannten ins Kino.
  (zastępuje polski narzędnik) Er schreibt mit dem Kugelschreiber. Sie fahren mit dem Zug an die See.

  nach – do, po Eva fliegt nach Spanien.
  (do jakiegoś państwa / miasta) Biege nach rechts ab!
  (w oznaczeniu kieunków) Wir treffen uns nach dem Frühstück!

  seit – od Sybille studiert seit einer Woche.
  (w kontekście czasowym) Er lernt seit einem Monat Spanisch. Ulli arbeitet seit 4 Jahren bei Siemens.

  von – od, z
  (od kogoś) Ich habe das Fahrrad von meinem Onkel.
  (z jakiegoś miejsca) Ich komme um 4 Uhr von der Arbeit zurück.

  zu – do
  (do kogoś) Wann kommt ihr zu uns?
  (do jakiejś instytucji) Wir gehen zum Potsdamer Platz.
  (do jakiegoś miejsca)

  zu <-> von